Mộc mạc thôi, mà sao tôi bồi hồi…

• Em chợt “mê mẩn” vì… giường
• Thanh treo – “người tình” tiện ích của bếp
• Dấu hiệu khiến nhà gặp vận xui

Tôi đã từng, lần đầu tiên trong đời, tham gia xây dựng căn nhà của gia đình mình, nhưng ngày ấy còn trẻ lắm, cái thời sau bao cấp nhiều khó khăn, chất liệu và vật liệu để dựng cả bên ngoài lẫn bên trong nhà vừa thiếu, vừa yếu, và vừa thô sơ nữa.

Vậy mà đã hơn hai mươi năm trôi qua. Ngôi nhà ngày ấy giờ đã cũ, vôi tường bạc màu, giờ đây nội thất bên trong còn cũ hơn, đặc biệt là đồ gỗ đã xuống màu, nâu đậm và có những vết mòn. Bởi phần lớn đồ gỗ ấy từng được chuyển từ căn gác nhỏ trước đó đến đây, với tuổi đời tương đương tuổi bố mẹ tôi, hơn bảy mươi năm rồi.

Cuộc sống thường có những bất ngờ, có một lần cậu bạn hỏi mượn hai chiếc ghế gỗ kèm bàn làm việc nhỏ, về bày tạm trong căn phòng vừa sửa lại mới tinh sáng choang để chụp hình cưới theo kiểu “nghệ sĩ” cho cô em gái chuẩn bị lên xe hoa. Chụp xong rồi nhưng cậu ấy ngần ngừ mãi chưa mang trả lại mấy món gỗ cũ, nên tôi tò mò qua ngắm chơi, quả thật, bộ bàn ghế đã xuống màu và sờn cũ này, lại nổi bật và rất đẹp giữa không gian mới sạch bóng tinh tươm.

Nếu (được) xây nhà một lần nữa, tôi sẽ chọn lối thiết kế giản dị, nội thất đơn màu, những mảng tường gạch hoặc bêtông lớn với nhiều lớp cửa kính rộng và thẳng tắp. Một không gian tuyệt vời cho những món đồ gỗ cũ và cổ, màu mộc và trầm, giống như mang quá khứ đặt vào chốn hiện tại, phai dấu thời gian.

Đồ gỗ cổ và cũ giờ không còn nhiều, nhưng cũng không quá thiếu, ở cả Hà Nội lẫn TP.HCM đều có thể tìm và mua lại với giá không quá cao, đôi khi chọn được món đồ vừa ưng ý lại vừa rẻ nữa, tuỳ độ tuổi, chất lượng, kiểu dáng và sự tiện dụng của nó. Điều thú vị khi chơi đồ gỗ cổ hoặc cũ là ngoài dấu ấn thời gian và giá trị vật chất, lại còn có khả năng sử dụng và bạn hoàn toàn có thể bày biện và dùng như những đồ đạc bằng gỗ trong nhà, như giường, tủ, bàn, ghế, cả tranh, tượng và bình hoa…

Nhưng phổ biến và thuận tiện nhất là những bộ ghế cũ và bàn làm việc, bàn ăn hay bàn trang điểm xuất xứ từ thời Pháp, hay thậm chí chiếc giường đóng từ cuối thế kỷ 19 gắn mác Louis chẳng hạn, đặt giữa phòng ngủ nhỏ, kề bên là bộ ghế gỗ chạm hình lá tinh xảo và chiếc kệ làm bằng một tấm lim to bản. Hoặc trong phòng làm việc gọn gàng và hiện đại bên cửa kính lớn, kê một chiếc bàn viết dài được đẽo từ gỗ gụ hay gỗ hương nguyên khối, vài cái ghế tựa cũ nguyên màu mộc bên bộ giá sách lớn đóng bằng gỗ đinh hoặc gỗ táu, tất cả dường như giúp bạn níu lại thời gian, làm nó trôi chậm lại, nhiều suy nghĩ trầm và sâu hơn.

Đôi khi vài chiếc ghế cũ kiểu dáng khác nhau đặt xen trong phòng khách hiện đại lẫn giữa salon, ghế đệm và thảm trải sàn, sẽ tạo ra một sự pha trộn mới – cũ thú vị đầy tính “nghệ thuật” nữa. Cũng còn một cách trộn khác giữa một bên là tường gạch không trát hoặc bêtông nguyên khối và cửa kính dày tấm lớn, với những đồ gỗ thô mộc đậm màu thời gian, một bóng đèn dây tóc thả ánh sáng dịu xuống, thật mềm cho một không gian tưởng chừng khô và cứng.

Tôi mê nhạc và hay nghe nhạc, một lần lục lọi trong kho đồ cũ góc đường Lê Công Kiều TP.HCM, thấy một máy hát cổ hộp gỗ chạy bằng dây cót, nghĩa là phải vặn dây cót cho mỗi lần nghe một mặt đĩa than, ham quá mua vội ngay. Cấu trúc của máy hát chỉ là một bộ cót gắn với bàn xoay đĩa, toàn bộ đặt gọn trong hộp gỗ nguyên khối và cũng là hộp cộng hưởng tạo âm thanh, màu vỏ gỗ đã sẫm và trầm, lại dày và nặng. Thật tuyệt vời khi nghe được những âm thanh xưa cũ rè rè phát ra từ hộp gỗ, tiếng kim sắt chạy trên mặt đĩa than, nhưng để mang được nó ra tận Hà Nội quả là một kỳ công.

Thế nhưng máy cũng không ở phòng làm việc của tôi được lâu, vì một cậu bạn mê nhạc đã nì nèo gần ba tuần liền để được mang nó đến văn phòng riêng trên tầng chót của công ty cậu ấy, nơi tôi thỉnh thoảng sang thăm, vẫn thấy chiếc máy hát vỏ gỗ cũ lúc đang cất tiếng khè khè khi yên lặng giữa không gian đóng hộp ngập giấy tờ, điện thoại, máy tính, máy in và photocopy. Bạn tôi kể là đang tìm một chiếc kệ gỗ cũ để đặt vừa máy hát, và một ghế gỗ cổ nữa, thích loại đơn giản từ đầu thế kỷ 20, cho hợp bộ và quan trọng nhất là, chúng mang lại cảm giác thân thiện, lưu dấu vết thời gian, và đậm hồn người ở đó. Một sự cân bằng, làm tĩnh lại cái tâm giữa dòng xoáy của công việc, tiền bạc và thời gian trôi hàng ngày quá nhanh.

Nhưng không hẳn lúc nào cũng là đồ cổ hoặc cũ. Tôi đã từng mê mẩn một cái bàn ăn, đơn giản là bàn ăn cho tám người được ghép bởi những tấm gỗ phiến dài nguyên bản, đặt trên bốn chân thép ống dày, một lối pha trộn rất đẹp và lạ, giữa căn nhà rộng trần cao, gần hệ thống bếp cũng bằng thép và bêtông đúc, chỉ riêng một mặt bàn gỗ dày và rộng, cũng đủ kéo lại toàn bộ không gian vừa dịu lại vừa khác biệt, mà thân thiện.

Đồ gỗ coi vậy lại hợp với bêtông, gạch thô, kính và thép. Những vật liệu căng và cứng này làm nền rất hợp với vài bộ bàn và ghế cũ bằng gỗ. Bạn thử trộn mà xem, nó vừa cương vừa mềm, nếu là đồ gỗ cũ còn lưu vết thời gian trầm mặc nữa. Ngay cả khi bạn ở trong một căn nhà cũ, một bộ ghế cũ hợp vóc người, thảnh thơi pha trà sau giờ làm việc mệt nhọc, thả cho lòng được nhẹ nhàng, thì còn gì hơn được nữa.